Ciśnienie w oku jest miarą siły, jaką wywiera płyn śródoczny na rogówkę i twardówkę. Wymiennie stosuje się nazwy ciśnienie śródgałkowe bądź ciśnienie wewnątrzgałkowe, lecz w rzeczywistości odnoszą się one do tego samego parametru. Zbyt niskie oraz zbyt wysokie ciśnienie wymaga odpowiedniego leczenia, dlatego też tak ważne jest regularne badanie. Co to jest ciśnienie wewnątrzgałkowe, co na nie wpływa oraz w jaki sposób należy je mierzyć?

Co wpływa na ciśnienie wewnątrzgałkowe?

Na początek warto odpowiedzieć na pytanie, jakie ciśnienie w oku jest bezpieczne, a jakie wartości powinny zaniepokoić? Otóż przyjmuje się, że normą jest ciśnienie pomiędzy pomiędzy 10 a 21 mmHg, zatem skala jest dosyć szeroka. O niskim ciśnieniu wewnątrzgałkowym mówimy, gdy wartość spada poniżej 10, natomiast o wysokim, gdy wynosi powyżej 21 mmHg. Najczęściej ciśnienie w oku wynosi około 15-16 mmHg, jednak w ciągu dnia wartości te mogą zmieniać się nawet o 5 mmHg. Najwyższe ciśnienie odnotowuje się w godzinach porannych, najniższe zaś – w godzinach wieczornych. Dlatego też pacjenci powinni zgłaszać się na badanie ciśnienia w godzinach popołudniowych, gdy wartości zaczynają się stabilizować. Ciśnienie wewnątrzgałkowe zależy od stopnia równowagi między produkcją cieczy wodnistej a jej odpływem z gałki ocznej. 

Jak bada się ciśnienie w oku?

Do badania ciśnienia w oku używany jest tonometr, stąd nazwa badania – tonometria. Ciśnienie może być mierzone trzema metodami:

• aplanacyjną – wymaga podania pacjentowi znieczulenia, gdyż podczas badania spłaszcza się rogówkę,
• impresyjną – po podaniu znieczulenia pacjent kładzie się na plecach, a następnie rogówka ulega spłaszczeniu. Opór, jaki stawia, odzwierciedla panujące w gałce ciśnienie,
• bezkontaktową – ciśnienie w oku mierzy się za pomocą podmuchu powietrza.

Obecnie coraz częściej lekarze posiłkują się tonometrią bezkontaktową, która jest nie tylko najbezpieczniejszą, ale i najbardziej komfortową dla pacjenta metodą badania ciśnienia wewnątrzgałkowego. Nie wymaga ona podawania znieczulenia, dzięki czemu niemal od razu po wykonaniu badania pacjent może powrócić do wykonywania normalnych czynności. 

Jak postępować w przypadku nieprawidłowego ciśnienia wewnątrzgałkowego?

Zarówno zbyt niskie, jak i zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia. Jakie są objawy wysokiego ciśnienia w oku? Najczęstsze symptomy to:

• ból głowy,
• zaburzenia widzenia,
• rozmazane widzenie,
• ból oczu.

Jak obniżyć wysokie ciśnienie w oku? Najczęściej lekarze sięgają w tym przypadku po farmakoterapię, rzadziej natomiast leczą pacjenta chirurgicznie. Należy jednak mieć świadomość, że bardzo istotne jest rozpoznanie przyczyny wysokiego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Może ono być objawem:

• jaskry,
• stanu zapalnego oka,
• zespołu pseudoeksfoliacji.

Tymczasem w przypadku zbyt niskiego ciśnienia wewnątrzgałkowego pacjent najczęściej odczuwa ból oczu, może również widzieć nieostro. Czasami powodem niskiego ciśnienia w gałce ocznej jest niskie ciśnienie tętnicze, jednak może ono również być objawem:

• cukrzycy,
• urazu oka,
• stanów zapalnych naczyniówki.

Bardzo istotne jest więc postawienie prawidłowej diagnozy, dlatego lekarz okulista może skierować pacjenta na dalsze badania bądź do lekarza innej specjalizacji, na przykład diabetologa w przypadku podejrzenia cukrzycy. 

Gdzie zbadać ciśnienie wewnątrzgałkowe?

Ciśnienie wewnątrzgałkowe najczęściej bada się podczas rutynowej wizyty u lekarza okulisty – stanowi ono elementarny składnik każdego badania okulistycznego. Pamiętajmy, że na badanie okulistyczne należy zgłaszać się minimum raz w roku, celem kontroli stanu zdrowia narządu wzroku. Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego można wykonać w każdym gabinecie okulistycznym, a także u optometrysty, który dysponuje odpowiednim sprzętem. Obecnie badanie najczęściej wykonywane jest bezdotykowo, w sposób nieinwazyjny. Dzięki temu pacjent od razu po jego zakończeniu może prowadzić samochód bądź powrócić do normalnych obowiązków, a jednocześnie od razu uzyskać wyniki badania.