Ciśnienie śródgałkowe jest bardzo istotnym parametrem diagnostycznym w okulistyce, jednak może być ono zaniżone lub zawyżone u pacjentów, których grubość rogówki odbiega od standardowej. Dlatego też często wykonuje się pachymetrię, czyli badanie, które ma na celu ocenę grubości rogówki. Na czym polega badanie pachymetrii i w jakich przypadkach należy je przeprowadzić?
Czym jest pachymetria?
Pachymetria to nieinwazyjne i bezbolesne badanie, które pozwala ocenić grubość rogówki. W celu odpowiedzi na pytanie, dlaczego w ogóle jest wykonywane, należy przede wszystkim zastanowić się, jaka powinna być grubość rogówki oka? Otóż u zdrowego pacjenta wynosi ona 540+/-30 mikrometrów. Przy takiej grubości pomiar ciśnienia śródgałkowego daje wiarygodne wyniki, które można uwzględnić w dalszej diagnostyce. Tymczasem w przypadku, gdy rogówka pacjenta jest grubsza, ciśnienie śródgałkowe może być wyższe, zaś w przypadku, gdy rogówka jest cieńsza, ciśnienie może być niższe. Okulista, wiedząc o tym, że grubość rogówki pacjenta odbiega od standardowych wymiarów, musi dokonać odpowiedniej korekty otrzymanych wyników badania ciśnienia środgałkowego, tak aby były one wiarygodne. Jak wygląda samo badanie? Istnieją dwie metody wykonywania pachymetrii:
- dotykowa, z użyciem ultrasonografii,
- bezdotykowa.
Pacjent, przed wykonaniem badania, otrzymuje znieczulenie w postaci kropli. Następnie siada wygodnie w fotelu i skupia wzrok na konkretnym punkcie. W tym czasie lekarz dokonuje niezbędnych pomiarów za pomocą urządzenia, zwanego pachymetrem. Wyniki dostępne są od razu po przeprowadzeniu badania, które trwa kilka minut.
Wskazania do wykonania pachymetrii
Pachymetrię można wykonać pomocniczo w badaniu ciśnienia śródgałkowego, aby przekonać się, czy otrzymane wyniki są wiarygodne. Niemniej jednak pachymetrię zaleca się szczególnie w przypadku pacjentów:
- z jaskrą,
- z nadciśnieniem ocznym,
- diagnozowanych pod kątem stożka rogówki,
- diagnozowanych pod kątem innych schorzeń rogówki,
- u których mają zostać wykonane zabiegi chirurgiczne na rogówce.
Zastanawiając się, jak często należy wykonywać pachymetrię, warto przede wszystkim odpowiedzieć na pytanie, czy grubość rogówki się zmienia? Otóż grubość rogówki może zmieniać się wraz z wiekiem, dlatego raz uzyskane wyniki mogą nie być wiarygodne za pewien czas. Pachymetrię należy wykonać zawsze przed przeprowadzeniem zabiegów chirurgicznych na rogówce bądź w podejrzeniu jakichkolwiek schorzeń rogówki. Pacjenci często zastanawiają się, czy pachymetria boli, jednak jest to badanie całkowicie bezpieczne oraz bezbolesne. Z tego też powodu może być wykonywane tak często, jak tylko zajdzie potrzeba.
Jak się przygotować do badania i o czym informują jego wyniki?
Pachymetria to badanie, do którego pacjent nie musi się szczególnie przygotowywać – należy jedynie zdjąć soczewki kontaktowe oraz w przypadku kobiet wykonać demakijaż oczu. Bezpośrednio po przeprowadzeniu badania pacjent może odczuwać pewien dyskomfort, na skutek zaaplikowania kropli znieczulających. Nieprzyjemne objawy powinny jednak ustąpić w ciągu kilkudziesięciu minut. Pachymetria jest badaniem pomocniczym, pozwalającym ocenić grubość rogówki. Co to znaczy gruba rogówka? Dla lekarza okulisty grubość rogówki ma duże znaczenie, i to nie tylko w kontekście pomiaru ciśnienia śródgałkowego, ale również w diagnostyce jaskry czy innych schorzeń związanych bezpośrednio z rogówką.
Gdzie można wykonać pachymetrię?
Pachymetrię można wykonać w gabinecie okulistycznym, który wyposażony jest w specjalistyczny sprzęt – pachymetr. Obecnie dużą popularnością wśród pacjentów oraz lekarzy cieszy się pachymetria bezdotykowa, jednak nie wszystkie gabinety dysponują tomografami, dlatego wciąż bardzo często wykonuje się pachymetrię dotykową, posiłkując się ultrasonografią. Obie metody badania są równie skuteczne, lecz pachymetria bezdotykowa jest o wiele bardziej komfortowa z punktu widzenia pacjenta. Należy jednak mieć na uwadze, że jej koszt jest wyższy, niż pachymetrii dotykowej – ultrasonograficznej.