Większość pacjentów nie zdaje sobie sprawy z tego, jak istotny w budowie oka jest film łzowy, zwany potocznie łzami. Zapewnia on odpowiednie nawilżenie oka, chroni przed uszkodzeniami czy patogenami. Badanie jakości filmu łzowego polega na wykonaniu testu Schirmera, który stanowi jedną z podstawowych metod diagnostycznych w okulistyce. Na czym polega test Schrimera, kiedy jest wykonywany i jak się do niego przygotować?

Na czym polega test Schrimera?

Test Schrimera służy ocenie jakości filmu łzowego i może być wykonany przy użyciu bardzo prostych narzędzi. Polega on na umieszczeniu w dolnym załamku spojówki wykalibrowanych i wysterylizowanych pasków bibuły. Następnie należy odczekać 5 minut, aby odczytać wynik. Prawidłowy wynosi ponad 15 mm, wynik w przedziale 10-15mm wskazuje na początkowy deficyt łez, natomiast wynik w przedziale 5-10 należy interpretować jako nasilony deficyt łez. Rzadki wynik poniżej 5 mm oznacza natomiast zaawansowane zaburzenie wydzielania łez. Co ważne, przed wykonaniem testu pacjent nie może aplikować do oczu żadnych kropel bądź innych roztworów, które mogłyby zaburzyć wyniki. Nie należy również wykonywać niektórych zabiegów, takich jak chociażby pobieranie zeskrobin czy przepłukiwanie kanalików łzowych. Jak się przygotować do testu Schrimera? Generalnie pacjent nie musi czynić ku temu większych przygotowań, jednak w przypadku kobiet wymagany może być demakijaż oczu. 

Rodzaje testów Schrimera?

Przedstawiony powyżej schemat wykonywania testu Schrimera dotyczy pierwszego wariantu tego badania. W ten sposób test ten wykonywany jest najczęściej, choć specjalista może zadecydować o przeprowadzeniu badania także w dwóch innych wariantach. Drugi z nich zakłada konieczność podrażnienia błony śluzowej nosa i mierzy odruchowe wydzielanie łez. Najczęściej przeprowadza się go w diagnozowaniu choroby Sjögrena, która przebiega z uszkodzeniem gruczołów łzowych. Trzeci wariant testu Schrimera zakłada konieczność zaaplikowania pacjentowi znieczulenia, a przeprowadza się go w celu oceny podstawowego, a nie odruchowego wydzielania łez. Wszystkie rodzaje badania są bezbolesne, jednak mogą one być dla pacjenta nieprzyjemne. To uczucie może utrzymywać się jeszcze do kilkudziesięciu minut po zakończeniu testu.

Kiedy wykonuje się test Schrimera?

Jakie są wskazania do wykonania testu Schrimera? Na badanie pacjent kierowany jest przez lekarza okulistę, najczęściej po zgłoszeniu niepokojących objawów, takich jak:

• swędzenie oczu,
• uczucie piasku w oczach,
• widzenie „przez mgłę”,
• wydobywanie się z oka wydzieliny,
• nadwrażliwość na światło,
• zaczerwienienie oczu,
• brak wydzielania łez przy płaczu,
• uczucie „suchego oka”.

Tego typu symptomy wskazują na zespół suchego oka, który można potwierdzić właśnie poprzez wykonanie testu Schrimera. Jest to badanie bezpieczne, jednak u niektórych pacjentów mogą wystąpić powikłania testu Schrimera. Zalicza się do nich zaczerwienie oczu oraz uczucie ciała obcego w oku. 

Gdzie można wykonać test Schrimera?

Test Schrimera może być wykonywany tylko w profesjonalnych gabinetach okulistycznych. Choć samo badanie nie niesie za sobą ryzyka uszkodzenia narządu wzroku, musi być przeprowadzone w sterylnych warunkach, przez osobę, która posiada odpowiednią wiedzę oraz doświadczenie, czyli przez lekarza okulistę. To on decyduje o przeprowadzeniu testu, a także oceni wyniki i ewentualnie wdraża odpowiednie leczenie. Badanie często przeprowadzane jest w ramach wizyty profilaktycznej, jeśli tylko pacjent zgłasza jakieś niepokojące objawy, sugerujące problemy z jakością filmu łzowego. Sam test Schrimera trwa zaledwie kilka minut, a może dać odpowiedź na pytanie, czy pacjent cierpi na zespół suchego oka, czy też należy diagnozować go w innym kierunku. Warto mieć na uwadze, że test Schrimera musi być przeprowadzany w odpowiednich warunkach, w pomieszczeniu bez nadmiernego przewiewu, umiarkowanie oświetlonym, bez źródeł olśnienia w polu widzenia. W przeciwnym razie wyniki testu mogą nie być miarodajne, przez co całe badanie należałoby uznać za nieważne.