Stomatolodzy z naszej kliniki leczą wiele różnego rodzaju wad zgryzu. Podjęcie leczenia jest często koniecznością, zwłaszcza że właściwie każda taka wada powoduje zaburzenie prawidłowych funkcji jamy ustnej. Jedną z nich jest zgryz otwarty. Czym charakteryzuje się taka wada i jak ją leczymy w naszej klinice? Zebraliśmy najważniejsze informacje w poniższym artykule. Serdecznie zachęcamy do przeczytania!

Co to jest zgrozy otwarty?

Z punktu widzenia terminologii stomatologicznej zgryz otwarty jest wadą zgryzu – wadą ortodontyczną złożoną. Polega to na występowaniu luki pomiędzy zębami górnymi i dolnymi. W przypadku zgryzu otwartego nie ma kontaktu zębów górnych z dolnymi, nie stykają się one w płaszczyźnie pionowej. W zależności od tego, w jakim stopniu wada jest zaawansowana, zgryz otwarty może być bardziej lub mniej widoczny. Bardzo często określa się taką wadę mianem szpary niedogryzowej.

Istnieją trzy typy zgryzu otwartego:

• częściowy przedni,
• częściowy boczny (jednostronny bądź obustronny),
• całkowity.

Pod względem technicznym u pacjentów, którzy mają zgryz otwarty, występuje niepełne zachodzenie na siebie zębów siecznych. Zęby górne mogą w ogóle lub tylko częściowo nie stykać się z zębami dolnymi, przez co powstaje przestrzeń, która może prowadzić do wielu poważnych konsekwencji, a nawet do deformacji rysów twarzy. W naszej klinice stomatologicznej już podczas wstępnego badania pacjenta i w trakcie kontroli dentystycznej lekarz może zdiagnozować występowanie zgryzu otwartego. Dla potwierdzenia tego zlecamy wykonanie zdjęcia RTG.

Istnieje wiele objawów, które wskazują na występowanie u pacjenta zgryzu otwartego. Można je nawet samodzielnie rozpoznać. To między innymi:

• występowanie szpary pomiędzy zębami przednimi szczęki i żuchwy, czy między przedtrzonowcami i trzonowcami,
• zespół tzw. twarzy wydłużonej, charakteryzujący się większą przednią wysokością twarzy,
• wiotkie wargi,
• skrócona górna warga,
• występowanie problemów z gryzieniem,
• wysokie podniebienie.

Jeśli identyfikujecie Państwo u siebie lub swoich dzieci takie objawy, zapraszamy do naszych stomatologów w klinice Supradent na konsultacje i zaplanowanie ewentualnego leczenia, jeśli okaże się ono niezbędne.

Przyczyny zgryzu otwartego

Istnieje wiele przyczyn występowania wady pod postacią zgryzu otwartego. Do najczęstszych powodów pojawienia się takiej wady zaliczyć należy:

• zbyt długie ssanie smoczka przez dziecko,
• nawykowe ssanie palca,
• zbyt długie karmienie butelką,
• wady genetyczne występujące u pacjenta,
• niedrożność w obrębie dróg oddechowych,
• obgryzanie paznokci,
• nieprawidłowe układanie dziecka do snu – głowa i szyja powinny być wyżej od reszty ciała,
• brak zaniku niemowlęcego sposobu połykania w dalszym etapie rozwoju człowieka,
• występowanie przerośniętego trzeciego migdałka,
• nieprawidłowy tryb wyrzynania się zębów,
• przebyte choroby endokrynologiczne.

Do występowania zgryzu otwartego może ponadto przyczynić się zbyt wczesna utrata zębów mlecznych.

Zgryz otwarty u dzieci

Najczęściej zgryz otwarty u dziecka pojawia się już we wczesnym dzieciństwie. Jeśli zostanie wówczas wdrożone właściwe leczenie, można szybko skorygować wadę. Natomiast nieleczony zgryz otwarty może powodować utrudnienie w spożywaniu pokarmów, a także przyczynić się do powstawania różnych wad wymowy.

Bywa, że zgryz otwarty u dzieci powoduje powstanie wady logopedycznej – seplenienia. Praca języka w przypadku braku kontaktu górnych i dolnych zębów w zgryzie może też powodować złą pracę języka, która wymaga ćwiczeń i stopniowego korygowania, dla jej usprawnienia.

Zgryz otwarty – leczenie

W przypadku najmłodszych pacjentów zgryz otwarty rozwija się z reguły w wieku 5-6 lat. Jak już wspominaliśmy, przyczyniają się do tego takie zachowania jak długotrwałe karmienie dziecka butelką ze smoczkiem, długie ssanie smoczka lub kciuka. Powinno nas to wszystko zmobilizować do wizyty u specjalisty, zwłaszcza że możliwe jest stosunkowo proste wyeliminowanie tej wady zgryzu. W tym celu stosowane jest leczenie ortodontyczne – do 10. roku życia dziecka proponujemy aparaty ruchome. Rodzice muszą tylko pilnować, aby dziecko je prawidłowo zakładało i nosiło jak najczęściej. Zgryz otwarty u dzieci starszych leczymy z zastosowaniem aparatów stałych. W obu przypadkach jest też konieczne wykluczenie złych nawyków, które pogłębiają wadę zgryzu, m.in. ssanie palca czy wypychanie języka.

Zdiagnozowanie zgryzu otwartego u pacjenta odpowiednio wcześnie pozwala na szybkie rozpoczęcie efektywnego leczenia. Inaczej będzie ono wyglądało u dzieci, a inaczej u osób dorosłych z taką wadą zgryzu jak zgryz otwarty. Leczenie ortodontyczne u dorosłych jest możliwe z użyciem stałych aparatów,  a później często zakładany jest też aparat retencyjny, tzw. retainer. Utrwala on właściwe efekty leczenia aparatem stałym. Pamiętajmy, że nieleczona wada zgryzu może prowadzić do zmiany rysów twarzy, obniżenia napięcia mięśni warg i problemów z prawidłową wymową, gryzieniem czy żuciem.

Leczenie zgryzu otwartego u dorosłych

Leczenie zgryzu otwartego u dorosłych jest procesem czasochłonnym i zdecydowanie niełatwym. Całkowite wyeliminowanie tej wady jest jednak możliwe i w przypadku profesjonalnego leczenia przynosi bardzo dobre efekty. Najskuteczniejszą metodą leczenia zgryzu otwartego jest założenie aparatu ortodontycznego. U dorosłych jest to aparat stały. Po jego zdjęciu efekt utrwala się aparatem retencyjnym.

Jeżeli mamy do czynienia ze zgryzem otwartym całkowitym bardzo często obok leczenia aparatem stosowany jest także zabieg chirurgiczny, który pozwala ukształtować łuki zębowe tak, aby stały się zwarte. Pozwala to także na zachowanie proporcjonalnych rysów twarzy.

Bardzo ważne jest postawienie odpowiedniej diagnozy. Zgryz otwarty występuje w trzech wariantach i każdy z nich potrzebuje dobrze dobranego i indywidualnego leczenia. Kluczem do sukcesu zawsze jest ścisła współpraca pacjenta z lekarzem. Nie w każdym przypadku konieczny jest zabieg chirurgiczny, jednak w niektórych przypadkach jego wykonanie jest konieczne.

Zgryz otwarty – jakie mogą być powikłania?

Wady zgryzu zawsze niosą za sobą konsekwencje w postaci zaburzeń w obrębie jamy ustnej. W przypadku zgryzu otwartego także mamy do czynienia z szeregiem potencjalnych powikłań. Jeżeli ta wada nie zostanie wyleczone może spowodować:

• obniżenie napięcia mięśniowego w wargach
• nieprawidłowe ułożenie żuchwy oraz szczęki
• nieproporcjonalne rysy twarzy
• problemy z wymową
• problemy z przeżuwaniem pokarmów i gryzieniem a w następstwie nieprawidłowa praca układu pokarmowego

Leczenie zgryzu otwartego jest skuteczne i dostępne. Dzięki współczesnej ortodoncji nawet trudne przypadki u dorosłych mogą być z sukcesem korygowane. Aby uniknąć wymienionych skutków ubocznych, warto zgłosić się na leczenie z terminie jak najszybszym, ale jednocześnie odpowiednim dla pacjenta. Wymaga ono pracy i cierpliwości, jednak efekty kończone bywają naprawdę zachwycające. Najważniejszym elementem jest współpraca pacjenta z lekarzem.