“Tyłozgryz: Zrozumienie i Leczenie Nieprawidłowości Zgryzu” – Tyłozgryz to więcej niż tylko estetyczny problem zgryzu. Ta kompleksowa wada może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych i dyskomfortu. W naszym artykule przyglądamy się przyczynom, konsekwencjom oraz nowoczesnym metodom leczenia tyłozgryzu, oferując wgląd w to, jak można skutecznie zarządzać i korygować tę nieprawidłowość. Dowiedz się, jak wczesna diagnoza i interwencja mogą przyczynić się do lepszego zdrowia jamy ustnej i ogólnej jakości życia

Co to jest tyłozgryz?

Tyłozgryz, znany również jako zgryz wsteczny, jest rodzajem nieprawidłowości zgryzu, w której dolne zęby wysuwają się przed górne. Jest to odwrócenie naturalnego ustawienia, gdzie zwykle zęby górne lekko nachodzą na zęby dolne. Tyłozgryz może być wynikiem różnych czynników, takich jak genetyka, nieprawidłowy rozwój szczęk, wcześniejsza utrata zębów mlecznych lub stałych, a także niektóre nawyki, jak ssanie kciuka w dzieciństwie.

Z punktu widzenia ortodoncji, tyłozgryz jest traktowany jako poważna wada zgryzu, ponieważ może prowadzić do problemów z żuciem, mówieniem, a także może powodować nadmierne zużycie zębów, bóle stawów skroniowo-żuchwowych i zaburzenia estetyki twarzy. Leczenie zależy od przyczyny i stopnia wady, i może obejmować aparaty ortodontyczne, terapie funkcjonalne czy w skrajnych przypadkach, chirurgię szczękową.

W leczeniu tyłozgryzu ważna jest wczesna interwencja, szczególnie u dzieci, gdyż w młodym wieku łatwiej jest korygować takie wady zgryzu. W przypadku dorosłych pacjentów leczenie może być bardziej skomplikowane i długotrwałe.

Jakie są rodzaje tyłozgryzu?

Tyłozgryz jest złożoną wadą zgryzu, która może przyjmować różne formy, zależnie od przyczyn i specyfiki przypadku. Charakteryzując się tym, że dolne zęby znajdują się przed górnymi, może mieć wpływ nie tylko na wygląd uśmiechu, ale także na funkcjonowanie całej jamy ustnej i komfort życia. Istnieje kilka rodzajów tyłozgryzu, różniących się etiologią i wymaganiami leczenia. Zrozumienie różnic między nimi jest kluczowe dla skutecznego podejścia terapeutycznego. Oto niektóre z nich:

Tyłozgryz całkowity

Polega na cofnięciu się całego łuku dolnego względem górnego. W wyniku tego, przy wychyleniu zębów siecznych górnych, nagryz poziomy staje się znacznie powiększony. Natomiast jeśli w przebiegu tyłozgryzu całkowitego następuje przechylenie zębów, to zmiany są nieznaczne. Nagryz pionowy z kolei może być zwiększony, gdy koniec języka leży za dolnym łukiem zębowym, w pozycji spoczynkowej. Przy tyłozgryzie całkowitym może dojść do wychylenia zębów siecznych, kiedy widoczne będzie skrócenie i wiotkość górnej wargi. Wada ta powoduje pogłębianie się wraz z wiekiem bruzdy wargowo-bródkowej i wywinięcie dolnej wargi. Przy przechyleniu zębów siecznych napięte będą obie wargi pacjenta, choć dolna jest cofnięta.

Tyłozgryz częściowy

Obejmuje cofnięcie lub przechylenie zębów siecznych dolnych oraz zahamowanie doprzedniego wzrostu zębodołowej części żuchwy. W wyniku tego odległość pomiędzy pierwszymi zębami trzonowymi dolnymi a siecznymi jest zmniejszona. Wizualnie w rysach twarzy widoczne jest wywinięcie lub cofnięcie dolnej wargi przy jednoczesnym pogłębieniu bruzdy wargowo-bródkowej.

Tyłozgryz rzekomy

Polega na zwiększonym doprzednim wzroście kości szczęki w stosunku do kości mózgoczaszki.

Najczęściej występuje tyłozgryz u dzieci – nawet 50 proc. wszystkich europejskich dzieci może być dotkniętych właśnie tą wadą zgryzu.  Z reguły diagnozuje się ją dopiero po pojawieniu się zębów stałych, czyli mniej więcej w wieku 7-8 lat.

Przyczyną tyłozgryzu może być sztuczne karmienie dziecka w wieku niemowlęcym, nawyk ssania kciuka, a nawet niekiedy wady postawy.

Jak rozpoznać tyłozgryz?

Dentysta czy ortodonta podczas nawet pojedynczej wizyty pacjenta może zdiagnozować tyłozgryz. Kontroluje, czy zęby w prawidłowy sposób stykają się ze sobą. Jeśli występuje dotylna relacja dolnego łuku zębowego względem górnego, najprawdopodobniej dana osoba ma tyłozgryz. Nawet bez otwierania jamy ustnej można zauważyć charakterystyczne symptomy tyłozgryzu:

• cofnięta żuchwa,
• cofnięcie dolnej wargi,
• wywinięcie dolnej wargi.

Początkowo, we wczesnym dzieciństwie tyłozgryz może być niezauważalny, ponieważ zęby mleczne dziecka nie są tak stłoczone, jak zęby stałe. Zawsze jednak specjalista może ocenić, czy u małego pacjenta występuje obecnie wada zgryzu i jakie jest prawdopodobieństwo pojawienia się takiej wady w przyszłości. Im wcześniej tyłozgryz zostanie prawidłowo zdiagnozowany, tym większe szanse na jego całkowite wyleczenie.  W klinice Supradent mamy wykwalifikowaną kadrę, profesjonalnie zajmującą się stomatologią dzieciecą.

Czy da się wyleczyć tyłozgryz?

Tyłozgryz, w zależności od jego rodzaju i stopnia zaawansowania, zazwyczaj daje się skutecznie leczyć. W przypadku dzieci i młodzieży, gdzie struktury kostne są jeszcze rozwijające się, leczenie ortodontyczne, takie jak aparaty na zęby czy specjalne urządzenia funkcyjne, może przynieść bardzo dobre rezultaty. W sytuacjach, gdzie tyłozgryz jest spowodowany problemami szkieletowymi, szczególnie u dorosłych pacjentów, czasem konieczne może być połączenie leczenia ortodontycznego z interwencjami chirurgicznymi.

Kluczowe w leczeniu tyłozgryzu jest wczesne wykrycie i rozpoczęcie terapii. Wczesna interwencja pozwala na korygowanie wady w mniej inwazyjny sposób, wykorzystując naturalny wzrost i rozwój szczęk. U dorosłych, gdzie struktury kostne są już w pełni ukształtowane, leczenie może być bardziej złożone i czasochłonne, ale nadal możliwe do przeprowadzenia z sukcesem.

Jak wygląda leczenie tyłozgryzu?

Istnieje wiele metod leczenia tyłozgryzu. Jeśli jest on diagnozowany na wczesnym etapie rozwoju, ortodonta może zalecić na początek tylko zestaw specjalnych ćwiczeń, które wykonywane regularnie będą w stanie skutecznie wyrównać istniejącą wadę. Udaje się to w przypadku tzw. tyłozgryzu urojonego, występującego u dzieci w wieku od 4 do 11 lat.

W innych przypadkach wada ta jest leczona z wykorzystaniem aparatów czynnościowy lub wyciągów, a później aparatów stałych ortodontycznych. Taki tryb leczenia pozwala na uniknięcie ekstrakcji zębów.

U dorosłych pacjentów leczenie tyłozgryzu zależy od wady, z jaką zmaga się pacjent. Tyłozgryz urojony należy leczyć aparatem ortodontycznym czynnościowym, a po rozwinięciu łuku do normalnego kształtu i rozmiaru, ortodonta założy pacjentowi aparat stały, aby ustawić w pożądany sposób zęby w jego szczęce. Znacznie trudniej jest usunąć wadę tyłozgryzu rzeczywistego, przy której niewykluczona może się okazać operacja. W leczeniu chirurgicznym dąży się do wydłużenia trzonu żuchwy. Jednak każdy przypadek tyłozgryzu jest leczony indywidualnie.

Tyłozgryz u dzieci 

Tyłozgryz u dzieci zazwyczaj jest diagnozowany w momencie pojawienia się stałych zębów. Wada zgryzu nie może być określona na podstawie zębów mlecznych, ponieważ jest ich mniej i nie są reprezentatywne dla ortodonty. 

Najlepiej wybrać się do ortodonty, kiedy maluch jest w wieku siedmiu – ośmiu lat. Wcześnie zdiagnozowany tyłozgryz może być leczony przy pomocy specjalnie dobranych ćwiczeń. W innych przypadkach stosuje się aparaty ruchome a następnie stałe aparaty ortodontyczne. Pozwala to na prawidłowy rozwój łuków zębowych. Ten sposób leczenia często pozwala na uniknięcie ryzyka ekstrakcji zębów, które wyrastają u dziecka w sposób nieprawidłowy. 

Warto odbyć wizytę u ortodonty jak najwcześniej, ponieważ zdiagnozowanie tej wady przed jedenastym rokiem życia znacznie upraszcza jej leczenie i zwiększa jego skuteczność. 

Tyłozgryz u dorosłych

W przypadku tyłozgryzu u dorosłych leczenie rozpoczyna się od założenia aparatu czynnościowego, który umożliwia zmodyfikowanie kształtu i rozmiaru łuków zębowych. Kiedy to skończy się sukcesem zakładany jest stały aparat ortodontyczny, który umożliwia odpowiednie ułożenie poszczególnych zębów. 

Jeżeli u pacjenta zdiagnozuje się tyłozgryz rzekomy dosyć często lekarz podejmuje decyzję o leczeniu operacyjnym – wydłużeniu trzonu kości żuchwy. Dopiero potem zakłada się stały aparat ortodontyczny. To on utrwala skutki zabiegu.

Niezależnie od wieku pacjenta leczenie tyłozgryzu zawsze uzależnione jest od postawionej diagnozy, czyli tego na jaki rodzaj tej wady cierpi. 

Autor: Zespół Kliniki Supradent

Polecamy:

• Wady zgryzu – jakie są występujące najczęściej? – 16 lipca 2024
• Przodozgryz – sprawdź jak leczyć u dzieci i dorosłych! – 16 grudnia 2023
• Co lepsze: Aparat ortodontyczny czy nakładki? – 28 maja 2023
• Aparat nakładkowy – co to jest i kiedy się go stosuje? – 27 maja 2023
• Zgryz krzyżowy – co to jest, dlaczego należy go leczyć? – 13 stycznia 2023
• Zgryz otwarty – na czym polega? Jak go leczyć? – 15 grudnia 2023
• Krzywe zęby – jakie są przyczyny? Jak możemy leczyć? – 17 grudnia 2023
• Czym jest aparat hyrax i kiedy jest stosowany? – 18 listopada 2024
• Zgryz głęboki – co to jest, jak wygląda leczenie? – 13 stycznia 2024
• Krzywy zgryz – zobacz najpopularniejsze wady zgryzu – 29 lipca 2023