Każdy ząb w naszej jamie ustnej jest żywym organem, pełnym naczyń krwionośnych i nerwów. Ale co się dzieje, gdy ząb przestaje 'żyć’? Mówimy wtedy o martwym zębie, choć sama nazwa może brzmieć nieco niepokojąco. Martwe zęby nie są tylko problemem estetycznym – mogą prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, jeśli nie zostaną odpowiednio potraktowane. Jakie są przyczyny martwicy zęba, jakie objawy świadczą o tym stanie i co najważniejsze – jakie metody leczenia są dostępne? W naszym artykule przyjrzymy się bliżej temu zjawisku, wyjaśniając jego tajemnice i proponując rozwiązania.
Spis Treści
Co to jest martwy ząb?
W każdym zębie człowieka znajduje się silnie unerwiona tkanka — miazga zębowa, która odżywia ząb za pośrednictwem sieci naczyń krwionośnych. Miazga rejestruje ból i pełni inne, ważne funkcje czuciowe. Kiedy dochodzi do jej obumarcia, można mówić o martwym zębie.
Pojęcie zęba martwego nierozerwalnie związane jest z obumarciem miazgi zębowej. Dojść może do tego wskutek urazu mechanicznego lub zaawansowanej próchnicy. Miazga zęba jest wówczas narażona na destrukcyjny wpływ aktywności namnażających się bakterii próchnicy. Ząb przy zniszczeniu miazgi nie może już funkcjonować prawidłowo.
Jakie są objawy martwego zęba?
Początkowo ząb martwy może w ogóle nie dawać żadnych wyraźnych objawów, dlatego pacjent nie ma świadomości, że jego miazga obumarła. To ona odpowiada za dostarczanie tkankom zęba tlenu i substancji odżywczych oraz za regenerację tkanek. Jeśli obumiera, to ząb wraz z nią.
Z biegiem czasu obumarły ząb zacznie dokuczać. Czy martwy ząb boli? Jak najbardziej. Pacjent odczuwa ból martwego zęba oraz nadwrażliwość termiczną – pojawiają się nieprzyjemne dolegliwości bólowe przy nagłych zmianach temperatur. Ignorowanie takich symptomów do niczego nie prowadzi. Co prawda środki przeciwbólowe pomogą, ale na krótko, zaś ból i tak powróci ze zdwojoną siłą. Może mu towarzyszyć także opuchlizna. Przy bólach zębów może pojawić się również ból szczęki, gorączka oraz ogólne złe samopoczucie.
Jeśli pacjent zbyt późno zgłasza się do lekarza stomatologa z problemem martwego zęba, może dojść do zapalenia tkanek okołowierzchniowych oraz powstania ropni.
Jak długo wytrzyma martwy ząb?
„Martwy ząb” to ząb, w którym miazga zębowa (centralna część zęba zawierająca naczynia krwionośne i nerwy) nie jest już żywa, co zazwyczaj jest wynikiem urazu lub głębokiej próchnicy. Gdy ząb „umiera”, nie ma to konkretnego okresu czasu, przez który ząb „wytrzyma” w ustach, ponieważ martwy ząb może pozostać stabilny przez wiele lat, ale może też stać się źródłem infekcji w krótkim czasie. Oto kilka kluczowych kwestii do rozważenia:
Infekcja
Martwa miazga może stać się miejscem dla bakterii, prowadząc do zakażenia, które może rozprzestrzeniać się na okoliczne tkanki, takie jak kość i dziąsło. Takie zakażenie nazywane jest ropniem okołowierzchołkowym i może powodować ból, opuchliznę i uczucie pulpitacji w zębie.
Odbarwienie
Martwy ząb często ciemnieje, przybierając szarawy lub żółtawy odcień. To odbarwienie może być dla wielu pacjentów problemem estetycznym.
Osłabienie zęba
Bez dostaw krwi i składników odżywczych z miazgi, ząb może stać się bardziej kruchy i podatny na pęknięcia lub złamania.
Leczenie
Najczęstszym leczeniem martwego zęba jest leczenie kanałowe, podczas którego miazga jest usuwana, a kanał zęba jest oczyszczany i wypełniany specjalnym materiałem. Po takim leczeniu ząb często wymaga odbudowy, takiej jak korona, aby przywrócić jego wytrzymałość i estetykę.
Martwy ząb może pozostać w ustach przez wiele lat, ale ryzyko powikłań, takich jak infekcje czy pęknięcia, czyni go kandydatem do wczesnego leczenia. Warto regularnie konsultować się z dentystą, aby monitorować stan martwych zębów i podejmować odpowiednie działania w odpowiednim czasie.
W jaki sposób leczyć martwy ząb?
Wbrew pozorom martwe zęby można leczyć. Zaleca się przy tym leczenie kanałowe pod mikroskopem martwego zęba, czyli zabieg endodontyczny, w trakcie którego stomatolog oczyszcza korzenie zęba oraz jego komory z martwej miazgi. Po tym zabiegu, dentysta dezynfekuje pozostałe tkanki, a powstałe wolne przestrzenie wypełnia materiałem biopodobnym. Następnie opracowuje koronę zębową i zakłada plombę. Jeśli leczenie kanałowe martwego zęba zostanie przeprowadzone odpowiednio wcześnie, można go uratować i uchronić przed usunięciem.
Jak przywrócić estetykę martwego zęba?
Ząb martwy może z początku nie odbiegać wyglądem od pozostałych, zdrowych i żywych zębów. Z czasem jednak zmienia swój wygląd. Szary ząb lub czarny ząb w środku, świadczy o obumarciu miazgi zębowej. Ząb stopniowo po obumarciu miazgi ciemnieje i przybiera siną barwę, co ma swój powód w tym, że następuje w nim stopniowy rozkład płytek krwi, które nie zostały usunięte z komory i korzeni zęba podczas leczenia endodontycznego.
Można na szczęście przywrócić estetyczny wygląd zęba i nie musieć go wyrywać, o ile w porę usunie się martwą miazgę. Jeśli ząb już wcześniej zszarzał, po zabiegu leczenia kanałowego zaleca się wybielenie zęba. Polega to na ponownym otwarciu jego komory, zabezpieczeniu korzeni warstwą materiału kompozytowego lub cementu oraz na nałożeniu do komory środka wybielającego. Później komora jest zabezpieczana specjalnym opatrunkiem. Środek wybielający powinien pozostać w zębie w okresie od 1 do 3 dni, a zabieg można powtarzać, aż do otrzymania pożądanych efektów. Po zakończeniu wybielania i odczekaniu około 14 dni, można przeprowadzić końcową odbudowę protetyczną zęba.
Kiedy martwy ząb trzeba usunąć?
Martwy ząb nie musi być zawsze usuwany, ale istnieją pewne sytuacje, w których ekstrakcja może być konieczna lub zalecana. Oto niektóre z tych sytuacji:
Zaawansowane zakażenie
Jeśli ząb rozwija zaawansowane zakażenie, które nie reaguje na leczenie, takie jak leczenie kanałowe, lub jeśli infekcja powraca mimo wcześniejszego leczenia, ekstrakcja może być konieczna.
Zniszczenie struktury zęba
Jeśli ząb jest znacznie osłabiony przez próchnicę, pęknięcia lub złamania i nie można go skutecznie odbudować koroną lub inną protezą, może być konieczne jego usunięcie.
Ropień okołowierzchołkowy
Choć wiele ropni reaguje dobrze na leczenie kanałowe, w pewnych sytuacjach, gdy ropień jest szczególnie rozległy lub nie ustępuje mimo leczenia, ekstrakcja może być zalecana.
Komplikacje ortodontyczne
W pewnych sytuacjach, gdy pacjent przechodzi leczenie ortodontyczne, martwy ząb może stanowić przeszkodę w uzyskaniu optymalnych wyników i może być zalecane jego usunięcie.
Ból i dyskomfort
Jeśli ząb powoduje chroniczny ból lub dyskomfort, który nie ustępuje mimo prób leczenia, usunięcie może być najlepszym rozwiązaniem.
Zły rokowanie
Jeśli ząb ma złe rokowanie, na przykład z powodu złej anatomii kanałów zębowych, które utrudniają skuteczne leczenie kanałowe, ekstrakcja może być preferowaną opcją.
Zawsze warto skonsultować się z dentystą lub specjalistą endodontycznym przed podjęciem decyzji o usunięciu martwego zęba. W wielu przypadkach leczenie kanałowe, ewentualnie połączone z chirurgią endodontyczną, może pozwolić na zachowanie zęba. Jeśli jednak ząb musi zostać usunięty, istnieje wiele opcji protetycznych, takich jak implanty, mosty czy protezy, które mogą pomóc w przywróceniu funkcji i estetyki zgryzu.
Polecamy:- Leczenie kanałowe – co to jest, kiedy jest wskazane? Przebieg i leczenie – 30 lipca 2023
- Ile trwa proces leczenia kanałowego? – 16 marca 2024
- Ząb mądrości – Co to jest? wyrywać czy leczyć? – 22 października 2023
- Ból zęba – Nie lekceważ go! Udaj się do dentysty – 29 lipca 2023
- Czy leczenie kanałowe boli? – 17 lipca 2023
- Co zrobić, gdy ząb po leczeniu kanałowym boli przy nacisku? – 16 marca 2024
- Reendo – czym jest powtórne leczenie kanałowe? – 22 sierpnia 2023
- Leczenie kanałowe w ciąży – czy można bezpiecznie wykonać? – 26 maja 2024
- Próchnica zębów – przyczyny i objawy – 29 lipca 2023
- Invisalign® – opinie pacjentów, którzy rozpoczęli leczenie – 3 lutego 2024