Próchnica w Polsce urasta do miana epidemii XXI wieku. Atakuje bez względu na wiek i płeć. Szacuje się, że ponad połowa 3-latków i 90 proc. 15-latków ma próchnicę, a 40 proc. starszych Polaków nie ma już własnych zębów. Czym jest próchnica? Jakie są przyczyny i objawy występowania tego schorzenia jamy ustnej?

Próchnica jest procesem chorobowym, polegającym na zmiękczaniu szkliwa zębów pod wpływem działania kwasów, powstających w momencie, kiedy bakterie tworzące płytkę nazębną rozkładają cukry obecne w jamie ustnej. Innymi słowy, próchnica jest zakaźną chorobą bakteryjną, która atakuje stopniowo tkanki twarde zębów. Zęby z próchnicą z czasem są degradowane, powstają w nich ubytki próchnicowe, które wymagają leczenia stomatologicznego i wypełnienia odpowiednim materiałem kompozytowym. Nieleczona próchnica na zębach prowadzi do ich całkowitej utraty.

Przyczyny próchnicy

Próchnica zębów jest chorobą wywoływaną przez bakterie próchnicy, bytujące i tworzące płytkę nazębną. Ubytki próchnicowe powstają wówczas, kiedy pokarmy zawierające węglowodany odkładają się w jamie ustnej, głównie na powierzchniach międzyzębowych, z których nie są usuwane podczas codziennego szczotkowania lub nitkowania. Cukry stają się pożywką dla bakterii w płytce nazębnej. W procesie rozwoju wytwarzają one kwasowe produkty pośrednie, skutecznie niszczące szkliwo naszych zębów i przyczyniające się do powstawania ubytków.
Podstawową przyczyną próchnicy jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej lub jej brak oraz spożywanie słodkich, lepkich pokarmów i napojów. Im więcej słodkich rzeczy jemy, tym więcej w naszej jamie ustnej powstaje kwasów, prowadzących do powstawania i rozwoju próchnicy.

Warto podkreślić, że cukier pozostały w jamie ustnej, czyli resztki pokarmów węglowodanowych, łączy się z płytką nazębną, uszkadza i osłabia szkliwo, jednocześnie zwiększając podatność zębów na próchnicę.
Nie trzeba sobie bynajmniej odmawiać jedzenia ukochanych słodyczy, ale należy przy tym wiedzieć, w jaki sposób dbać o higienę jamy ustnej oraz przeciwdziałać powstawaniu zmian próchnicowych.

Próchnica objawy

Pierwszym, charakterystycznym objawem powstawania próchnicy jest pojawienie się na zębach żółtawego, miękkiego nalotu, czyli płytki nazębnej. Tworzona jest ona z resztek pokarmów, głównie cukrów oraz żywiących się nim bakterii. Płytka nazębna może być skutecznie usuwana poprzez dokładne szczotkowanie i nitkowanie zębów. Jeśli tego nie zrobimy, z płytki zacznie się tworzyć kamień nazębny. Usuwanie kamienia nazębnego może przeprowadzić tylko dentysta.

Pacjenci odczuwają rozwój próchnicy, ponieważ w momencie, kiedy bakterie próchnicy wnikają w głąb zębów i zaczynają niszczyć wszystko, co napotkają po drodze, zbliżą się do wrażliwej i silnie unerwionej miazgi. Odczuwalne jest to jako silny ból zęba albo nadwrażliwość na czynniki termiczne, głównie ciepłe i zimne napoje lub posiłki.

Próchnica – jak zapobiegać?

Profilaktyka próchnicy polega na zmianie diety na zdrowszą. To, co jemy, może bowiem wpływać na zwiększenie ryzyka wystąpienia próchnicy zębów. Spożywanie dużych ilości cukrów prostych i dwucukrów, które szybko przetwarzają się na kwasy, przyspiesza rozwój próchnicy. Ważne jest, aby jeść jak najmniej słodyczy oklejających zęby oraz wykluczyć z diety kolorowe i słodkie napoje, które powodują, że poziom pH w jamie ustnej obniża się.
Kolejnym krokiem dla zapobiegania skutecznie próchnicy jest prawidłowe szczotkowanie zębów – co najmniej rano i wieczorem, po około 3 minuty dziennie. Jeśli mimo to pojawią się w naszej jamie ustnej przebarwienia i ubytki, mogące wskazywać na próchnicę, należy jak najszybciej zgłosić się do dentysty, który zapobiegnie rozprzestrzenianiu się choroby i wykluczy ognisko próchnicy.